ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ ALMA واقع در رصدخانه جنوبی اروپا (ESO)، کهکشانی بسیار دور و جوان کشف کرده‌اند؛ این کهکشان به طرز شگفت‌‌آوری شبیه به کهکشان راه شیری ماست و بیش از ۱۲ میلیارد سال نوری با ما فاصله دارد. مطالعه‌ی کهکشان‌ها در دوردست، برای درک بهتر ما از چگونگی شکل گیری و تکامل کهکشان‌ها اساسی است. کهکشان -SPT0418-47 آنقدر از ما فاصله دارد که تصویری که از آن می‌بینیم مربوط به زمانی است که جهان فقط ۱۰٪ سن فعلی خود، یعنی ۱.۴ میلیارد سال داشته؛ چراکه ۱۲ میلیارد سال طول کشیده تا نورش به زمین برسد.
فرانسسکا ریزو، دانشجوی دکتری از موسسه‌ی ماکس پلانک می‌گوید:
این تحقیقات، گام بزرگی در زمینه‌ی فهم ما از شکل گیری کهکشان‌‌‌هاست؛ در واقع این تصویری از ابتدای شکل گیری کهکشان‌های مارپیچی مانند راه شیری در ۱۲ میلیارد سال پیش است.
کهکشان یاد شده دارای بازوهای مارپیچی نیست؛ اما دو ویژگیِ معمول برای کهکشان‌هایی مانند راه شیری دارد: یک دیسک چرخان و یک برآمدگی که از تعداد زیادی ستاره که در مرکز کهکشان جمع شده‌اند، تشکیل شده است. این اولین باری است که کهکشانی دارای برآمدگی که در اوایل عمر جهان تشکیل شده، مشاهده می‌شود. محققان انتظار داشتند که در اوایل پیدایش جهان، کهکشان‌های جوان که هنوز در حال شکل گیری بودند، دارای هرج و مرج باشند و فاقد ساختارهای متمایز و معمولی مانند کهکشان‌های بالغ باشند.
از آنجا که این کهکشان‌ها بسیار دور هستند، مشاهده‌ی دقیق آنها، حتی با قوی ترین تلسکوپ‌ها غیرممکن است؛ زیرا کهکشان‌ها کوچک و کم نور به نظر می‌رسند. اما تیم تحقیقات با استفاده از یک کهکشان نزدیک به عنوان یک ذره‌بین قدرتمند، توانسته جزئیات بی‌سابقه‌ای ثبت کند. پدیده‌ای که تحت عنوان همگرایی گرانشی شناخته می‌شود، به ALMA این امکان را داده تا مشاهدات دقیق‌تری داشته باشد. در این اثر، کشش گرانشی کهکشان نزدیک، باعث تغییر مسیر نور کهکشان دوردست شده و آن را خم می‌کند؛ در نهایت این پدیده حالتی از بزرگنمایی ایجاد می‌کند.
تیم تحقیقات از موسسه‌ی ماکس پلانک می‌گویند: آنچه پیدا کردیم کاملاً گیج کننده بود؛ علی رغم تشکیل ستاره‌ها با سرعت بالا و درنتیجه وجود ناحیه‌ای برای فرآیندهای پرانرژی، SPT0418-47 مرتب‌ترین کهکشانی است که تاکنون در اوایل جهان مشاهده شده است؛ این نتیجه کاملاً غیرمنتظره بوده و گامی بزرگ در درک بهتر ما از چگونگی تکامل کهکشان‌ها است.
ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), Rizzo et al.
طبق نظر منجمان، اگرچه SPT0418-47 دارای یک دیسک و سایر ویژگی‌های مشابه با کهکشان‌های مارپیچی است که امروزه می‌بینیم، این احتمال وجود دارد که این کهکشان کاملا متفاوت از راه شیری تکامل پیدا کند و به رده‌ی کهکشان‌های بیضوی بپیوندد.
این کشف غیرمنتظره، سؤالات بسیاری راجع به اینکه چگونه امکان شکل گیری یک کهکشان مرتب شده، تنها کمی پس از بیگبنگ وجود دارد، مطرح می‌کند.
مترجم: پریا امین پور
ویرایشگر: پرنیا مطیعی
منبع: esa.int
